AutoCAD Komutları, Kullanımı ve İpuçları[Güncel Rehber]

LINE (L) – ÇİZGİ

Düz bir çizgi çizer. En temel ve sık kullanılan komuttur.

Kullanım:
L yaz → Enter → İlk noktaya tıkla → İkinci noktaya tıkla → Devamlı çizmek için noktaları seçmeye devam et → Enter veya ESC ile bitir.

Eğer ORTHO (F8) açıksa, çizgiler sadece yatay veya dikey olabilir. OSNAP (F3) açık olduğunda nesne uçlarını kolayca yakalayabilirsin. Tek çizgilerle yapılan çizimlerde her parça ayrı bir nesne olur; bu, düzenleme sırasında kontrolü zorlaştırabilir ancak yazımızda da yer alan “SelectSimilar” komutu bu aşamada işini kolaylaştıracaktır.

POLYLINE (PL) – ÇOKLU ÇİZGİ

Çoklu çizgileri tek bir nesne olarak çizer. Eğri ve düz parçalar içerebilir.

Kullanım:
PL → Enter → İlk nokta → Sonraki nokta → “A” yazarak yay(vb.) çizebilir, “L” ile düz çizgiye dönebilirsin → ESC ile çık.

Polyline çizimlerin avantajı, tüm parçaların tek bir nesne olmasıdır. Böylece taşıma, kopyalama, renklendirme gibi işlemler daha kolay yapılır. Ancak düzenleme için PEDIT gerekir.

Polyline, AutoCAD’de en sık kullanılan çizim komutlarından biridir. Normal LINE komutuyla her çizgi parçası ayrı ayrı nesne olarak oluşurken, PL yani Polyline komutu sayesinde birden fazla çizgi ve eğriyi tek bir bütün nesne halinde çizebilirsin.

Bu sayede çizim daha düzenli olur ve taşıma, silme, kalınlık verme gibi işlemleri tek hamlede uygulamak mümkün olur. Line ile yapılan çizimlerde aynı line tipindeki tüm linelarda toplu olarak tek hamlede işlem yapmak için “SelectSimilar” komutu kullanılır. Bu komutun ayrıntılarına kendi başlığı altında değindiğimizden isterseniz yazının içerisinde arama yaparak inceleyebilirsiniz.

Ancak biz aynı line tiplerini toplu değiştirmek yerine sadece istediğimiz kısmı değiştirmek istediğimizde polyline ile nesneyi oluşturmak daha işlevli olacaktır. Çünkü o line tipinde yapacağımız değişiklik sadece o nesneyi değil o line ile çizilmiş tüm çizimler üzerinde değişiklik yapacaktır. 

Yay Çizmek İçin(Polyline komutunda):

Çizgiye devam ederken klavyeden A (Arc) yazarak Enter’a basarsan, çizime yayla devam edebilirsin. Yayın yönü ve açıklığı, imlecin hareketine göre belirlenir.

Bir yay çizdikten sonra tekrar düz çizgiye geçmek için L (Line) yazarak Enter’a basman yeterlidir.

Kalınlık Ayarı(Polyline komutunda):

Polyline çizgilerine sabit veya değişken kalınlıklar verebilirsin.

• W yazıp Enter’a basarsan çizgi genişliği ayarlanır. Sana “başlangıç genişliği” ve “bitiş genişliği” sorulur. Örneğin 0.5 ile başlatıp 0.0 ile bitirirsen, ucu sivrilen bir şerit elde edersin.

• H komutu ise başlangıç ve bitiş genişliğini aynı anda tanımlamak için kısayoldur. Eskiden “Width (W)” komutunun yerine kullanılan bir komuttur. Çünkü artık W komutu daha esnek ve kullanıcı dostudur (ayrı ayrı başlangıç ve bitiş genişliği sorar).

Kalınlık, sadece görünümde fark yaratır; çıktı ayarlarında CTB üzerinden de etkilenebilir. Gerçek çıktıda kalınlık, CTB dosyasındaki ayarlara göre belirlenir. İleride detaylara gireceğiz.

Polyline’ı Kapatmak:

Eğer başladığın noktaya geri dönmek istiyorsan, çizim sırasında C yazarak Enter’a bas. Bu, çizdiğin çoklu çizgiyi kapalı hale getirir. Özellikle alan tanımlamak, hatch yapmak veya sınır belirlemek için çok kullanışlıdır.

Geri Alma:

Bir segment çizdin ama yanlış olduysa, U yazarak Enter’a basarak son segmenti geri alabilirsin. Böylece tüm çizimi silmene gerek kalmadan sadece son adımı iptal edersin.

Düzenleme: PEDIT

Polyline tek nesne olduğundan, LINE komutuyla çizilmiş parçalara göre daha derli topludur. Ancak düzenleme için özel bir komut olan PEDIT kullanılır.

• PEDIT komutu ile:

  • Polyline parçalarını birleştirebilirsin

  • Eğrilik (Fit/Spline) verebilirsin

  • Kalınlık ve genişlikleri değiştirebilirsin

Ayrıca JOIN komutu ile de ayrı ayrı çizilmiş çizgileri Polyline’a dönüştürebilir ve birleştirebilirsin. Yani line ile çizdiğin çizgileri seçip JOIN komutunu kullandığında o çizgiler birleşerek tek parça bir polyline’a dönüşür.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Polyline ile çizilen objeler, LINE komutuyla yapılanlardan farklıdır. Özellikle nesne tipini değiştirmek için dönüştürme gerekebilir.(line’ı pline’a dönüştürmek)

• Layer ayarları ve çizgi tipi, tüm polyline nesnesi için geçerlidir.

• Hatch gibi işlemlerde kapalı polyline objeler en sağlıklı sonuç verir.

• Uzun ve karmaşık çizimlerde sade kalması için Polyline tercih edilir.

Sonuç:

Polyline, sadece birkaç çizgi değil; bir bütün olarak yönetilebilen bir yapı oluşturur. Yay, düz çizgi, kalınlık gibi farklı parçalar içerdiği hâlde tek nesne olarak çalışması, onu AutoCAD’in en güçlü araçlarından biri yapar. Doğru kullanıldığında zamandan tasarruf sağlar, çizim hatalarını azaltır ve çıktılarda tutarlılık sunar.

CIRCLE (C) – ÇEMBER/DAİRE

Merkezi ve yarıçapı girilen daire çizer.

Kullanım:
C → Enter → Merkez noktası tıkla → Radyus değeri gir veya ikinci noktayı tıkla.

Komut farklı daire çizim modları da sunar: 2 nokta, 3 nokta, çap ve tanjant. Komut satırındaki seçenekleri incele.

RECTANGLE (REC) – DİKDÖRTGEN

Köşe noktaları belirlenerek dörtgen çizer.

Kullanım:
REC → Enter → İlk köşe → Karşı köşe.

SHIFT ile yatay-dikey sınırlandırılabilir. Alternatif olarak ölçü girerek de çizebilirsin. Kenarları yaylı yapmak istersen FILLET veya CHAMFER komutlarını kullan.

ARC (A) – YAY

Üç nokta ile yay çizer. Merkez, başlangıç ve bitiş gibi farklı modlar vardır.

Kullanım:
A → Enter → Başlangıç noktası → İkinci → Üçüncü nokta.

Yayın yönü, AutoCAD’in saat yönü mantığına göre belirlenir. Eğer ters bir sonuç alırsan noktaların sırasını değiştir.

ELLIPSE (EL) – ELİPS

Merkez, yarı çap ve yön belirleyerek elips çizer.

Kullanım:
EL → Enter → İlk eksen → İkinci eksen → (Opsiyonel) Döndürme.

Elipsin eksenleri eşitse daireye dönüşür. Eğer elips yayları isteniyorsa komut sırasında “Arc” seçeneği kullanılmalı.

POLYGON (POL) – ÇOKGEN

Belirtilen kenar sayısına sahip düzgün çokgen çizer.

Kullanım:
POL → Enter → Kenar sayısını yaz (örn. 6) → Enter → Merkez → “I” (içine çember) veya “C” (çevresine çember) → Çap belirt.

İç içe geçmiş eşit çokgenler için bu komut idealdir. Polygon nesneleri polyline olarak işlenir.

SPLINE (SPL) – EĞRİSEL ÇİZGİ

Serbest biçimli eğriler çizer.

Kullanım:
SPL → Enter → Noktaları sırayla tıkla → Enter.

Kontrol noktaları daha sonra da düzenlenebilir. SPLINE karmaşık eğriler için uygundur ama baskı veya dışa aktarımda sorun çıkarabilir. Gerekiyorsa FLATTEN ile düzleştir.

HATCH (H) – TARAMA

Kapalı alanı desen veya dolgu ile tarar.

Kullanım:
H → Enter → Alanı tıkla → Deseni seç → Enter.

“HATCH komutu yalnızca tamamen kapalı alanlarda çalışır. Eğer alan açık ise, önce çizgilerdeki boşlukları FILLET, TRIM, EXTEND, OVERKILL vb. gibi komutlarla kapatman gerekir. Alan gerçekten kapandıktan sonra BOUNDARY komutu ile çevresine kapalı bir polyline oluşturabilir ve ardından HATCH uygulayabilirsin.”

BOUNDARY – SINIR BELİRLEME

Kapalı gibi görünen alanlarda AutoCAD’in sınırları algılayarak yeni bir Polyline (veya Region) oluşturmasını sağlar. Bu, özellikle HATCH gibi sadece kapalı şekillerde çalışan komutlar için kullanışlıdır. Bu komut açıklık olan alanlarda çalışmaz. Ancak kapalı bir alan olmasına rağmen “HATCH” komutunun istenilen alan dışına taşması gibi durumlarda fayda sağlar. 

Kullanım:
BOUNDARY → Enter → (İstenirse ayarlar yapılır) → Kapalı görünen alana tıkla → Enter

AutoCAD, seçilen noktadan başlayarak sınırları tarar ve o alanı kapalı bir polyline şeklinde çizer. Bu işlem, HATCH, AREA, EXTRUDE gibi komutlar için ideal bir hazırlıktır.

Ancak, sınırda çok küçük bir açıklık dahi varsa komut başarısız olur veya yanlış polyline çizebilir veya komut çalışmaz. Bu yüzden çizimden önce:

• OVERKILL ile üst üste gelen çizgileri temizle,

• FILLET, TRIM, EXTEND gibi komutlarla boşlukları kapat,

• Gerekirse ZOOM komutuyla açıklıkları büyüterek kontrol et.

Not: Karmaşık detaylı alanlarda işlem biraz zaman alabilir ama temiz bir çizim ile hatasız sonuç verir. Karmaşık bir çizimde(üst üste gelen nesneler ve bu nesnelerden oluşan çeşitli şekildeki kapalı alanlar olduğunu varsayarsak BOUNDARY komutu ile o kapalı alanı seçtiğimizde o alanı oluşturan şekli ayrı bir nesne yapmamızı sağlar ve o şekli istediğimiz gibi kopyalayabilir, taşıyabilir veya istediğimiz işlemi yapabiliriz.

BHATCH – Eski Tarama Komutu

AutoCAD’in eski sürümlerinde kullanılan tarama komutudur.

• Kullanımı:
  BHATCH → Enter → Alan seç → Enter

• Not:
  Güncel sürümlerde HATCH tercih edilir; BHATCH hala desteklenir ancak önerilmez.

   

HATCHEDIT – Tarama Düzenle

Var olan hatch (tarama) nesnesinin desen, ölçek, açı ve diğer özelliklerini değiştirmek için kullanılır.

• Kullanımı:
  HATCHEDIT → Enter → Düzenlenecek hatch seç → İstenilen ayarları yap → Onayla

• Özellikler:
  Renk, desen tipi, ölçek ve dolgu açıları kolayca değiştirilir.

   

HATCHTOBACK – Tarama Nesnesini Arkaya Gönder

Hatch nesnesini diğer çizim elemanlarının arkasına taşır.

• Kullanımı:
  HATCHTOBACK → Enter → Hatch seç → Enter

• Kullanım Amacı:
  Hatch’in çizgi ve nesneleri kapatmasını önlemek için kullanılır.

   

HATCHTOFRONT – Tarama Nesnesini Öne Getir

Hatch nesnesini diğer nesnelerin önüne getirir.

• Kullanımı:
  HATCHTOFRONT → Enter → Hatch seç → Enter

• Kullanım Amacı:
  Hatch’in görünürlüğünü artırmak veya vurgulamak için kullanılır.

   

HATCHEDITBOUNDARY(Bazı sürümlerde)

Var olan hatch sınırlarını düzenlemek için kullanılır.

• Kullanımı:
  HATCHEDITBOUNDARY → Enter → Hatch seç → Sınır üzerinde düzenleme yap

• Özellikler:
  Hatch’in kapladığı alanın sınırlarını değiştirmek için idealdir.

   

HATCHGENERATEBOUNDARY – Tarama Sınırı Oluştur

Seçilen hatch (tarama) içinden, çevresinde kapalı bir sınır (polyline) oluşturur.

Kullanımı:
HATCHGENERATEBOUNDARY → Enter → Tarama nesnesini seç → Enter

Özellikler:

• Oluşturulan sınır, hatch’in tam dış hatlarını takip eden kapalı bir polyline’dır.

• Karmaşık ve düzensiz şekillerin sınırlarını kolayca çıkarmak için kullanılır.

• Bu polyline üzerinde alan ve çevre ölçümü yapılabilir.

Not:
Hatch nesnesi kapalı ve düzgün olmalıdır; aksi halde sınır doğru oluşturulmayabilir.

Bu komut, hatch’in kapalı sınırını otomatik çıkararak ölçüm ve düzenleme işlemlerini kolaylaştırır.

TEXT (T) – YAZI

Tek satırlı metin yazar.

Kullanım:
TEXT → Enter → Başlangıç noktası → Yükseklik → Açısı → Yazı → Enter.

Metin sabit boyuttadır, döşemeye göre ayarlanmaz. Etiketlemeler veya kısa açıklamalar için uygundur.

Not: Metni yazıp oluşturduktan sonra “SCALE”, “ROTATE” vb. komutları kullanarak da metni bir nesne gibi düşünerek işlem yapabiliriz.

MULTILINE TEXT/MTEXT (MT) – ÇOK SATIRLI YAZI

Çok satırlı metin kutusu oluşturur.

Kullanım:
MT → Enter → Dikdörtgen alan seç → Yazmaya başla → Enter.

Metin biçimi Word gibi düzenlenebilir. Paragraf yapısı, madde işaretleri ve fontlar desteklenir. Not alma ve detaylı açıklamalar için daha uygundur.

DONUT (DO) – HALKA/İÇİ DOLU ÇEMBER

İç ve dış çapla halka çizer.

Kullanım:
DO → Enter → İç çap → Dış çap → Merkez noktası → Enter.

İç çap 0 girilirse dolu daire olur. Donut elemanları genellikle bağlantı noktaları ve vida delikleri gibi elemanlar için kullanılır.

RAY & XLINE (RAY / XL)

RAY – Işın

Tek bir yönde sonsuz uzanan çizgi çizer. Başlangıç noktası sabittir, sadece ileri doğru uzanır.

Kullanım:
RAY → Enter → Başlangıç noktasına tıkla → Fareyi yönlendir → İleri yönde çizgi görünür → Tıkla veya Enter ile onayla.

XL (XLINE) – Sonsuz Çizgi

Her iki yöne sınırsız uzanan çizgi çizer. Genellikle hizalama ve referans için kullanılır.
Yatay (Horizontal), dikey (Vertical), açılı (Angle), ikili nokta (Bisect), tanjant gibi seçenekler sunar.

Kullanım:
XL → Enter → (İsteğe bağlı) H (Horizontal) / V (Vertical) / A (Angle) vb. → Enter →
Çizginin geçmesini istediğin noktaya tıkla → Sonsuz çizgi oluşur.

• Eğer seçenek girmezsen, iki noktaya tıklayarak yönünü manuel belirleyebilirsin.

• ESC ile komuttan çıkabilirsin.

POINT (PO) – NOKTA

Çizim üzerine tek bir nokta (geometry point) yerleştirir. Referans, hizalama veya bölme işlemlerinde kullanılır.

Kullanım:
PO → Enter → Ekranda nokta bırakmak istediğin yere tıkla → Enter (ya da doğrudan birden fazla noktaya tıklamaya devam edebilirsin)

• Noktalar küçük görünebilir; görünümü ayarlamak için DDPTYPE komutu ile nokta biçimi değiştirilebilir.

• Çok sayıda eşit aralıklı nokta gerekiyorsa DIVIDE (bölme) veya MEASURE (ölçülü aralıkla nokta yerleştirme) komutlarıyla birlikte kullanılır.

Noktalar DWG’de POINT nesnesi olarak kaydedilir; çizimde görünmezse PDMODE ve PDSIZE ayarları kontrol edilmelidir.

DIVIDE (DIV) / MEASURE (ME)

Bir çizgi, yay, polyline gibi nesneleri eşit sayıda veya belirli aralıklarla noktalarla böler. Bu noktalar sadece görsel değil, referans amaçlı da kullanılabilir.

DIVIDE (DIV) – BÖL(Eşit parçalara ayır)

Seçilen nesneyi eşit parçalara ayırır.

Kullanım:
DIV → Enter → Nesneyi seç → Parça sayısını gir → Enter

• Nesneye bağlı olarak aralıklar otomatik hesaplanır.

• Oluşan noktalar sadece POINT olarak görünür, DDPTYPE komutuyla sembol görünümü ayarlanabilir.

MEASURE (ME) – ÖLÇEREK BÖL (Belirli aralıklarla ayır)

Seçilen nesneye belirli aralıklarla noktalar yerleştirir.

Kullanım:
ME → Enter → Nesneyi seç → Aralık uzunluğunu gir → Enter

• Son parça kalan uzunluğa yetmezse boş kalabilir.

• Özellikle uzun yollar veya kavisli çizgilerde kullanılır.

Not: Noktalar görünmüyorsa PDMODE ve PDSIZE komutlarıyla nokta biçimi ve büyüklüğü kontrol edilmelidir.
Eğrilerde parça boyları görsel olarak eşit görünmeyebilir; bu, eğrinin geometrisinden kaynaklanır.

3. Boyutlandırma ve Ölçüm Komutları (Dimension & Inquiry)

DIMENSION (DIM) – ÖLÇÜLENDİR

Her türlü ölçülendirme işlemini tek komutla yapar.

Kullanım:
DIM → Enter → Ölçülemek istediğin nesne veya iki noktayı seç → Otomatik olarak uygun ölçü türünü verir.

Ölçü stilleri DIMSTYLE komutuyla değiştirilebilir. Yazı boyutu ve ok yönleri kontrol edilmeli.

AutoCAD’de ölçülendirme için en çok kullanılan ve çok yönlü komutlardan biridir. Tek komutla farklı ölçü türlerini otomatik algılayarak uygular.

Özellikleri ve Çeşitleri

• Otomatik Ölçü Türü Seçimi:
  Seçilen nesnenin tipi ve konumuna göre, yatay, düşey, eğik, çap, yarıçap, açı ölçüleri otomatik verilir.

• Desteklediği Ölçü Türleri:

  • DIMALIGNED: Eğik doğrusal ölçü

  • DIMLINEAR: Yatay veya dikey doğrusal ölçü

  • DIMRADIUS: Yarıçap ölçüsü

  • DIMDIAMETER: Çap ölçüsü

  • DIMANGULAR: Açısal ölçü

  • DIMBASELINE: Temel çizgiden ölçü

  • DIMCONTINUE: Önceki ölçüden devam eden ölçü

• Ölçü Stilleri (DIMSTYLE):
  Ölçülerin görünümü DIMSTYLE komutuyla düzenlenir. Yazı tipi, yazı boyutu, ok tipleri, çizgi kalınlığı, birim biçimi, ölçü satırlarının konumu vb. ayarlanabilir.
  Bu sayede kurumsal veya projeye özel standartlar sağlanır.

Yaygın Sorunlar ve Çözümleri

• Ölçü Yazısı Görünmüyor veya Çok Küçük:
  DIMSTYLE içinde yazı boyutu çok küçük olabilir. Yazı yüksekliğini artırmak gerekir.

• Ölçü Okları Yanlış Yön veya Boyutta:
  Ok tipi ve boyutu DIMSTYLE’dan ayarlanabilir.

• Ölçü Satırı Yanlış Konumda:
  Satır yerleşimi ve hizalaması ölçü stiliyle kontrol edilir.

• Ölçü Nesneye Bağlı Değil (Non-Associative):
  Ölçü nesneden kopmuş olabilir, DIMREASSOCIATE ile yeniden bağlanabilir.

• Metin Düzenleme İhtiyacı:
  DIMEDIT komutuyla ölçü metni değiştirilebilir veya hizalanabilir.

İpuçları

• Ölçüler projede standart olmalı; bu yüzden DIMSTYLE kullanarak tek tek değil toplu stil ayarı yapılmalı. Farklı stillerdeki ölçüleri toplu şekilde düzenlemek için SELECTSIMILAR komutu kullanılabilir. Böylece benzer stildeki tüm ölçüler seçilerek toplu olarak stilleri değiştirilebilir.

• Ölçü birimleri ve hassasiyet ayarları ölçü stili ile uyumlu olmalı.

• Karmaşık geometrilerde ölçülerin doğru okunması için çizim ölçeğine uygun ayarlar yapılmalı.

• DIMCENTER ile dairelerin merkezleri işaretlenebilir.

• DIMBREAK komutuyla ölçü çizgileri kesilerek okunabilirlik artırılabilir. DIMBREAK komutunda ölçü çizgilerinin kesilmesiyle arada boşluk (ara) oluşturulur.

  Bu boşluk, ölçü çizgilerinin diğer çizgilerle veya nesnelerle çakışmasını önleyip okunabilirliği artırır.

DIM komutu AutoCAD’de her türlü ölçülendirmeyi hızlı ve kolay yapman için en pratik çözümdür. Ölçü stili yönetimi (DIMSTYLE) ile profesyonel ve standart ölçüler oluşturmak mümkündür. Karşılaşılan sorunların büyük kısmı bu stilde yapılacak doğru ayarlarla çözülebilir.

DIMALIGNED (DAL) – EĞİK ÖLÇÜ

İki nokta arasındaki mesafeyi eğimli ölçer. Yatay/düşey değil, çizgi eksenine paralel ölçüm yapar. Eğik çizgilerde doğru uzunluk ölçümü için en güvenilir yöntemdir.

Kullanım:
DAL → Enter → İlk ve ikinci noktaya tıkla.

Doğrudan çizgi üzerinden seçilmesi hizalamayı garanti eder.

DIMLINEAR (DLI) – DOĞRUSAL ÖLÇÜ

Yatay veya dikey ölçü ekler.

Kullanım:
DLI → Enter → İki noktaya tıkla.

Eğimli çizgilerde kullanılırsa çizginin kendi ölçüsü anlamında yanlış sonuçlar verir. (Normal yatay/dikey çizim ölçüleri dışında eğimli çizginin yatay/dikey ölçüsü verilmek istendiğinde de kullanılır.)

DIMANGULAR (DAN) – AÇISAL ÖLÇÜ

İki çizgi arasındaki açıyı ölçer.

Kullanım:
DAN → Enter → Açıyı oluşturan iki çizgiye tıkla.

Dairenin bir kısmı seçilerek de açı ölçülebilir.

Yani:

• İki çizgi arasındaki açı ölçülebileceği gibi,

• Dairenin veya yayın sadece bir kısmını (yay segmentini) seçerek de açısal ölçü alınabilir.

Özetle, açı ölçmek için sadece kesişen çizgiler değil, yay/dairenin belirli bölümleri seçilerek de açı ölçülebilir.

DIMRADIUS / DIMDIAMETER (DRA, DDI) – YARIÇAP/ÇAP ÖLÇÜSÜ

Yarıçap ve çap ölçüsü ekler.

Kullanım:
DRA / DDI → Enter → Daireye tıkla.

Okların yönü çizimin estetiğine göre ayarlanmalı.

DIMBASELINE – Temel Çizgiden Ölçü

Ölçülendirme işlemlerinde genellikle bir temel nokta veya çizgi seçilir. Bu nokta/çizgi, ölçümlerin başlangıç noktası olarak kabul edilir.

Sonra, bu referanstan itibaren farklı noktalara olan uzaklıklar veya mesafeler ayrı ayrı ölçülür ve gösterilir.

Örneğin, bir duvarın başlangıç noktasından pencere, kapı gibi öğelere olan mesafeleri ardışık olarak ölçerken kullanılır.

Yani, tüm ölçüler ortak bir başlangıç noktasına göre hesaplanır ve çizimde gösterilir.

Kullanım:
DIMBASELINE → Enter → Referans ölçüyü seç veya nokta belirt → Ölçmek istediğin noktaları sırayla seç → Ölçüler temel çizgiden ardışık olarak gösterilir.

DIMCONTINUE – Önceki Ölçüden Devam Eden Ölçü

Bir önceki ölçünün bitiş noktasından başlayan yeni ölçüyü belirtir.
Birden fazla ardışık ölçü yaparken, her ölçü bir öncekine bağlanır ve zincirleme devam eder.

Kullanım:
DIMCONTINUE → Enter → Son yapılan ölçüyü seç → Yeni ölçü için nokta seç → Ölçü öncekinin devamı olarak eklenir.

DIMBREAK – ÖLÇÜ ÇİZGİSİ KESME

Kesişen ölçü çizgilerini keserek karışıklığı önler.
Kullanım:
DIMBREAK → Enter → Manual (veya Auto) → Çakışan ölçüleri seç
Ölçü çizgileri üst üste geldiğinde görünümün bozulmasını engeller.

DIMCENTER – MERKEZ İŞARETİ EKLE

Daire ve yayların merkezine merkez işareti (center mark) ekler.
Kullanım:
DIMCENTER → Enter → Daire veya yayı seç
Merkez noktasına bir artı (+) işareti yerleştirir. Baskı paftalarında özellikle teknik görünüşlerde tercih edilir.

DIMOVERRIDE

Belirli ölçü stillerinin ayarlarını geçici olarak değiştirir.
Kullanım:
DIMOVERRIDE → Enter → Ayarlanacak özellikleri gir → Enter
Stili değiştirmeden, seçili ölçülere özel ayar yapılabilir.

DIMSTYLE – ÖLÇÜ AYARINI GEÇERSİZ KIL

Yeni ölçülendirme stilleri oluşturur ve mevcutları düzenler.
Kullanım:
DIMSTYLE → Enter → Yeni stil oluştur veya mevcut olanı düzenle
Yazı tipi, ok ucu, ölçü çizgisi, tolerans gibi detaylar özelleştirilebilir. Çizimde tutarlılık sağlamak için önemlidir.

DIMREASSOCIATE – ÖLÇÜYÜ YENİDEN BAĞLA

Bozulmuş ya da ilişiği kopmuş ölçüleri yeniden nesneye bağlar.
Kullanım:
DIMREASSOCIATE → Enter → Ölçü seç → Enter → Bağlanacak noktaları seç
Ölçü, nesneye dinamik olarak bağlanır. Böylece nesne değişirse ölçü de güncellenir.

DIMEDIT – ÖLÇÜ DÜZENLE

Var olan ölçü çizgilerinin açısını, yönünü veya metnini düzenler.
Kullanım:
DIMEDIT → Enter → Seçenek gir (örneğin Home, New, Rotate) → Ölçü seç → Enter
Ölçü çizgisinin konumu veya açısı istenilen şekilde ayarlanabilir.

DIMUPDATE – ÖLÇÜYÜ GÜNCELLE

Var olan ölçülerin stilini veya biçimini seçilen yeni bir ölçüye göre günceller.
Kullanım:
DIMUPDATE → Enter → Kaynak ölçü seç (stil alınacak) → Enter → Güncellenecek ölçüleri seç → Enter
Stil veya özellik farklarını topluca düzeltmek için kullanılır.

DIST (DI) – MESAFE ÖLÇ

İki nokta arası mesafeyi ölçer.

Kullanım:
DI → Enter → İlk ve ikinci noktaya tıkla.

Koordinatlar da gösterilir. Snap ile çalışmak hassasiyet sağlar.

DIM ve DI (DIST) komutları farklı amaçlar için kullanılır:

• DIM (Dimension – Ölçülendir):
  Çizimde ölçü çizgisi, ok ve metinle birlikte resmi ölçü yerleştirir.
  Ölçü nesneye bağlıdır, çizimde görünür, baskıya da yansır.

• DI (Distance – Mesafe Ölç):
  İki nokta arasındaki gerçek mesafeyi ve eksen farklarını komut satırında gösterir.
  Çizime ölçü çizgisi veya metin eklemez, sadece bilgi verir.

Özet:
DIM ölçüyü çizime yerleştirir, DI sadece mesafeyi hesaplayıp gösterir.

AREA (AA) – ALAN ve ÇEVRE ÖLÇME

Seçilen alanın yüzeyini hesaplar ve ölçü birimine göre sonuç verir.

Kullanımı:

• Nesneyi seçtikten sonra komutu yazma:
  Kapalı bir nesneyi (poligon, polylineler, daire vb.) çizimde seç.
  Ardından komut satırına AREA veya AA yazıp Enter’a bas.
  AutoCAD seçili nesnenin alanını ve çevresini komut satırında gösterir.

• Klasik kullanım:
  AA → Enter → Noktalarla kapalı alan oluştur veya kapalı nesne seç → Enter

Yani;

1. AA veya AREA → Enter →

2. Aşağıdaki seçeneklerden biri seçilir:

• Noktalarla çevre çizme:
  Ölçmek istediğin alanın köşe noktalarını tek tek tıklayarak kapalı bir şekil oluştur.
  Bitirmek için Enter’a bas.

• Kapalı nesne seçme:
  Poligon, polylineler, daire gibi kapalı bir nesneyi seçerek alanı hızlıca hesaplatabilirsin.

• Polyline (PL) ile alan belirleme:
  AREA → Enter → PL → Enter → Noktaları sırayla tıklayarak kapalı alan oluştur → Enter ile tamamla.

Önemli Notlar:

• Alan ölçümü sadece kapalı ve düzgün (kendini kesmeyen) alanlarda doğru sonuç verir.

• Açık veya karmaşık şekillerde sonuç hatalı olabilir.

• Alan sonucu komut satırında gösterilir, çizime otomatik çizim olarak eklenmez.

• Ölçü birimi, çizimin UNITS ayarlarına göre değişir (metrekare, santimetrekare, inç kare vb.).

Ölçü Birimi ve Hassasiyet Ayarları

• UNITS komutu ile uzunluk birimi ve hassasiyet ayarlanır.

• Alan birimi, uzunluk biriminin karesi olarak hesaplanır.

• Projeye uygun birim ve hassasiyet seçimi, ölçümlerin doğru ve standartlara uygun görünmesini sağlar.

BİR NESNENİN ALANINI VE ÇEVRE UZUNLUĞUNU BULMANIN TÜM YOLLARI

         1. AREA (AA) Komutu ile Alan Ölçümü

         2. LIST (LI) Komutu ile Detaylı Özellik Görüntüleme

         3. Properties (Özellikler) Penceresi ile Görüntüleme

         4. HATCH Komutu ile Alan Hesaplama

• Kullanımı:
  HATCH → Enter → Alanı doldur → Hatch oluşturulduktan sonra hatch nesnesini seç → LI komutuyla alan ve çevre ölçümü yapılabilir.

• Özellik:
  Karmaşık şekillerin alanını ölçmek için hatch kullanılır.

Özetle;

• Alan ve çevre ölçümü için AREA ve LIST en pratik komutlardır.

• Properties paneli hızlı bilgi için idealdir.

• Hatch ile alan ölçümü karmaşık şekillerde tercih edilir.

Bu yöntemlerle çizimde kapalı nesnelerin alan ve çevre bilgilerine kolayca ulaşabilirsin.

Bu komutların hepsi kendi başlığı altında detaylı olarak açıklanmıştır.

IDENTIFICATION (ID) – KOORDİNAT GÖSTER

Bir noktanın koordinatını verir.

Kullanım:
ID → Enter → Noktaya tıkla.

Özellikle referans noktası belirtirken kullanılır.

LIST (LI) – LİSTELE

Seçilen nesnenin tüm özelliklerini listeler.

Kullanım:
LI → Enter → Nesneyi seç → Enter.

Kullanımı:
LI → Enter → Nesneyi seç → Enter

Listelediği Başlıca Özellikler:

• Nesne tipi (çizgi, daire, polyline vb.)

• Katman (Layer) bilgisi

• Renk, çizgi tipi, çizgi kalınlığı

• Uzunluk, alan, çevre uzunluğu (kapalı nesnelerde)

• Koordinatlar (başlangıç, bitiş, merkez noktaları)

• Ölçek, dönüş açıları

• Blok içindeyse blok adı ve referans noktası

• Diğer geometrik ve çizim bilgileri

Özellikler:

• Çok detaylı teknik bilgi verir, hata tespiti ve inceleme için kullanışlıdır.

• Komut satırında uzun metin olarak gösterilir.

• Kapalı nesnelerde alan ve çevre bilgisi sağlar.

Bu komutla nesnenin tüm teknik detaylarını öğrenebilir, çizimdeki özellikleri ayrıntılı kontrol edebilirsin. Sık kullanılan pratik bir komuttur.

10. Nesne Seçme ve Toplu Düzenleme Araçları

Bu araçlar, büyük projelerde benzer nesneleri hızlıca seçmek, topluca düzenlemek ve çizimin yönetimini kolaylaştırmak için kullanılır. Özellikle layer, çizgi tipi veya renk gibi özellikleri ortak olan nesnelerle çalışırken çok büyük zaman kazandırır.

SELECTSIMILAR – BENZERLERİNİ SEÇ

Benzer özelliklere sahip nesneleri tek tek seçmeden otomatik olarak seçmeyi sağlar. Örneğin, aynı layer’da bulunan tüm çizgileri, sadece bir tanesini seçerek AutoCAD’in otomatik olarak tanıyıp seçmesini sağlayabilirsin.

Kullanım:

1. Seçmek istediğin özellikteki bir nesneye (örneğin çizgi) tıkla.

2. Komut satırına SELECTSIMILAR yaz → Enter.

3. AutoCAD, seçilen nesneyle aynı özelliklere sahip tüm nesneleri otomatik olarak seçer.

Ardından CTRL + 1 ile Properties panelini açarak seçilen tüm nesnelerin rengini, çizgi kalınlığını, layer’ını veya çizgi tipini aynı anda değiştirebilirsin.

Detay:

• Komut sırasında SE yazarsan seçim kriterlerini (Layer, Linetype, Color vb.) özelleştirebilirsin.

• Böylece daha hassas filtreleme yapılır.

Bu komut özellikle, aynı özellikleri taşıyan yüzlerce objeyi tek tek seçmek yerine saniyeler içinde işlem yapmana olanak tanır.

SELECT (SE) – GELİŞMİŞ SEÇİM FİLTRESİ

AutoCAD’de bazı komutlar sırasında SE (Select) yazarak seçim kriterlerini özelleştirebilirsin. Bu özellik, sadece belirli özelliklere sahip nesneleri seçmek için kullanılır.

Kullanım:
Komut başlat → SE yaz → Enter → Açılan “Select Filter” penceresinden seçim koşullarını belirle (örneğin: Layer, Color, Linetype) → Uygula → Enter

Bu yöntemle sadece istediğin niteliklere sahip nesneler seçilir. Örneğin, sadece “Kiriş” layer’ındaki kırmızı renkteki nesneleri ya da belirli bir çizgi tipindeki öğeleri seçebilirsin.

Karmaşık çizimlerde hatasız ve hızlı çalışmak için çok faydalıdır. Seçim sonrası ilgili komut normal şekilde devam eder.

FILTER – FİLTRELE

Belirli özelliklere sahip nesneleri seçmek için gelişmiş bir filtre sistemi sunar. Çoklu kriter belirleyerek sadece istediğin nesneleri seçmeni sağlar.

Kullanım:
FILTER yaz → Enter → Açılan pencerede Add Selected Object ile örnek nesne seç → Özelliklerini filtreye ekle → Apply → Select objects → Çizim alanında seçimi yap

Kriterler arasında Layer, Color, LineType, Object Type vb. yer alır. Birden fazla koşul eklenebilir ve kaydedilip tekrar kullanılabilir.

FILTER, özellikle büyük projelerde sadece belirli nesneleri düzenlemek için idealdir. “Select objects” adımında komutla ilişkili seçim yapılır, ardından ilgili işlem uygulanır.

Nesne Seçiminde FILTER ve SELECT Arasındaki Fark

AutoCAD’de nesne seçimi çoğu zaman doğrudan tıklamayla (SELECT) yapılır. Ancak daha kontrollü ve özellik bazlı seçimler için FILTER komutu kullanılır.

• SELECT:
  Basit ve hızlı seçim yöntemidir. Nesneleri doğrudan çizim üzerinden tıklayarak veya pencereyle seçersin. Örneğin, birkaç çizgiyi seçip silmek istiyorsan bu yöntem idealdir.

• FILTER:
  Belirli kriterlere uyan nesneleri seçmek için kullanılır. Renk, layer, çizgi tipi, nesne türü gibi özelliklere göre filtreleme yaparak seçim yapmanı sağlar. Örneğin, sadece kırmızı renkteki tüm polyline nesneleri seçmek istiyorsan FILTER kullanılır.

Kullanım farkı:
SELECT ile seçim yaparken filtreleyemezsin, her şeyi tek tek seçmen gerekir. FILTER ile bir kez tanım yaparsın, AutoCAD senin yerine uygun nesneleri otomatik seçer.

Bu fark, özellikle büyük ve karmaşık projelerde seçim işlerini kolaylaştırır.

QSELECT (Quick Select) – HIZLI SEÇİM

Daha özelleştirilebilir bir seçim aracı olan QSELECT, belirli bir özellik taşıyan tüm objeleri filtreleyerek seçmeni sağlar. SELECTSIMILAR’dan farklı olarak doğrudan komutla başlatılır ve tam kontrol sunar.

Kullanım:

1. Komut satırına QSELECT yaz → Enter.

2. Açılan pencerede:

   • Object Type: Seçmek istediğin nesne türü (örneğin Line)

   • Properties: Filtrelemek istediğin özellik (örneğin Linetype)

   • Operator: = Equal, ≠ Not Equal gibi kıyaslama seçeneği

   • Value: Hedef değer (örneğin Dashed)

3. OK’a tıkladığında, bu kriterlere uyan tüm nesneler seçilir.

Kullanım Alanı Örnekleri:

• Tüm “Dashed” çizgileri bulup layer değiştirmek

• Belirli bir kalınlıktaki çizgileri seçip renk değiştirmek

• Tüm TEXT objelerini tek seferde büyütmek veya font değiştirmek

QSELECT, büyük ve karmaşık çizimlerde milimetrik kontrol isteyen kullanıcılar için idealdir.

QSELECT ve FILTER:

• QSELECT: Hızlı ve layer, nesne tipi, renk gibi basit filtrelemeler için idealdir.

• FILTER: Daha karmaşık seçim senaryoları için uygundur (örneğin: “Sarı renkli, Polyline tipinde, kalınlığı 0.3 olan nesneler”).

Tavsiye: Günlük kullanımda QSELECT, daha büyük ve detaylı seçimlerde FILTER tercih edilebilir.

PROPERTIES (CTRL + 1) – ÖZELLİKLER

Seçilen nesnelerin ortak özelliklerini tek bir panel üzerinden görüp değiştirmeyi sağlar. Tüm seçilen nesnelerle ilgili renk, layer, çizgi kalınlığı, çizgi tipi gibi temel ayarlar buradan yapılabilir.

Kullanım:

1. İstediğin nesneleri seç → CTRL + 1 tuşlarına bas.

2. Sağda açılan Properties panelinden gerekli değişiklikleri yap.

3. Değişiklikler tüm seçili nesnelere aynı anda uygulanır.

Dikkat:
Farklı türde nesneler seçersen, sadece ortak olan özellikler görünür.

MATCH PROPERTIES (MA) – ÖZELLİKLERİ EŞLEŞTİR

Bir nesnenin görünümünü (renk, layer, çizgi tipi vb.) başka nesnelere hızlıca kopyalamayı sağlar.

Kullanım:

1. Komut satırına MA yaz → Enter.

2. Özelliklerini kopyalamak istediğin nesneye tıkla.

3. Uygulamak istediğin diğer nesneleri sırayla tıkla.

4. ESC ile çık.

Bu komut özellikle farklı özelliklerdeki çizimleri tek tip hâline getirmek için kullanılır. Hatalı çizimlerde düzen sağlamakta çok işe yarar.

11. Katman Kontrol Komutları

Not: Bazen projelerde bazı katmanlar kapalı vb. olduğu için bazı yerler eksik veya anlaşılmaz kalır. Bu nedenle bir projeyi incelerken ilk bakmanız gereken şeylerden birisi tüm katmanların açık olup olmadığıdır. Çünkü kapalı katmanlardan dolayı projedeki önemli şeyleri kaçırabilir veya sonradan farkedebilirsiniz. Belki önemli genel bir not, belki kritik bir çizimin parçası, belki bir detay kapalı katmanlardan dolayı gözünüzden kaçabilir. Projedeki tüm çizimlerin, layerların, katmanların açık ve görünür olduğundan her zaman emin olun.

LAYER ISOLATE (LAYISO) – KATMAN İZOLASYONU

Seçilen nesnelerin ait olduğu katmanı görünür bırakır, diğer tüm katmanları geçici olarak gizler.

Kullanım:
LAYISO yaz → Enter → Nesne(leri) seç → Enter.

Karmaşık çizimlerde yalnızca ilgili katmanı odakta tutmak için idealdir. İşlem sonrası tüm katmanları eski hâline döndürmek için LAYUNISO komutu kullanılır.

LAYER UNISOLATE (LAYUNISO) – KATMAN İZOLASYONUNU KALDIR

LAYER FREEZE (LAYFRZ) – KATMANI DONDUR

Seçilen nesnenin katmanını dondurur; bu katmandaki nesneler görünmez ve işlenemez olur.

Kullanım:
LAYFRZ yaz → Enter → Nesneye tıkla.

Dondurulan katman çizim performansını artırır ama çizim sırasında görünmez hâle geldiği için gözden kaçma riski oluşabilir.
Seçilen katmanı görünmez ve düzenlenemez hale getirir.

LAYER LOCK (LAYLCK) – KATMANI KİLİTLE

Seçilen katmanları kilitler, böylece çizim yapılabilir ancak düzenlenemez.

Kullanım:
LAYLCK → Enter → Kilitlenecek nesneleri seç (veya katmanı seç) → Enter

Kilitli katmanlar görünür kalır ancak içeriği düzenlenemez. Katman listesindeki kilit simgesiyle durumu kontrol edebilirsin.

LAYER OFF (LAYOFF) – KATMANI KAPAT

Seçilen nesnenin katmanını kapatır. Nesneler görünmez olur fakat işlenebilir, seçilebilir yani düzenlenebilir kalır.

Kullanım:
LAYOFF yaz → Enter → Nesneye tıkla.

Donmaya göre daha hafif bir işlemdir. LAYON ile tüm kapalı katmanlar tekrar açılabilir.

LAYER ON (LAYON) – KATMANLARI AÇ

Kapatılmış tüm katmanları görünür hâle getirir.

Kullanım:
LAYON yaz → Enter.

Hangi katmanların kapatıldığı karıştıysa tümünü geri getirmek için kullanılır.

LAYDEL – LAYER SİLME

Kilitli veya görünmez olsa bile katmanı tamamen siler.
Kullanım:
LAYDEL → Enter → Nesne seç (veya layer listesi)
Dikkat: Katmandaki tüm nesneleri de siler, geri alınamaz.

LAYER THAW (LAYTHW) – KATMAN ÇİZGİ KALINLIKLARINI KAPAT

Dondurulmuş tüm katmanları çözer (thaw eder), tekrar görünür ve düzenlenebilir hâle getirir.

Kullanım:
LAYTHW yaz → Enter.

Donmuş katmanların tamamını açmak için kullanılır. LAYISO sonrasında işe yarar.

Tekrar açmak için LAYTHW komutunu tekrar kullanabilirsin.

LAYER MATCH (LAYMCH) – KATMAN EŞLEŞTİR

Bir nesneyi başka bir nesnenin katmanına taşır.

Kullanım:
LAYMCH yaz → Enter → Kaynak katman nesnesi → Hedef nesne → Enter.

Katman düzenini hızla oturtmak için idealdir. Karmaşık çizimlerde çok kullanışlıdır.

LAYER PLOT (LAYPLOT) – ÇIKTIYA GÖNDERMEME (No Plot)

Seçilen katmanların yazdırılmasını devre dışı bırakır. Ekranda görünür, fakat çıktı alınmaz.

Kullanım:
LAYPLOT → Enter → Katman seç → No Plot ayarını kapat/aç → Enter

Bu özellik, yardımcı çizimler, referanslar veya notların sadece çizim sırasında görünmesi ama çıktı alınmaması için kullanılır. Layer Properties Manager’da yazıcı simgesiyle kontrol edilir.

AutoCAD’de Çizgileri Kilitleme ve Gizli Nesneleri Gösterme

1. Çizgi (Layer) Kilitleme – “Layer Lock”

Ne işe yarar?
Bir katmanı (örneğin duvar çizgisi, kot çizgisi, ölçü çizgisi gibi) kilitlersen, o katmandaki nesneler:

• Seçilebilir olur ama değiştirilemez

• Renkleri griye döner (görsel olarak ayırt edilir)

Nasıl yapılır?

1. Ribbon’da → Home sekmesi → Layers paneli → Layer Properties

2. İlgili katmanın sağındaki kilit simgesine tıkla 🔒

3. “Kilit simgesi kapalıysa, o katman kilitlidir. Kilit açık görünüyorsa, katman düzenlenebilir durumdadır.”

Kilitli nesneler, silinemez, taşınamaz, özellikleri değiştirilemez.

2. Gizli Çizgiler (Katman Aç/Kapat – Ampul İkonu)

Ne işe yarar?
Projelerde bazı katmanlar görünmez olarak saklanır. Bunlar kapalı layer’dadır.
Ampul simgesi → O katmanın ekranda görünürlüğünü kontrol eder.

Nasıl yapılır?

1. Layer Properties penceresini aç

2. Katmanın solundaki ampul simgesine tıkla 💡

   • Açık (yanıyor) → katman görünür

   • Kapalı (sönük) → katman görünmez

3. Açmak için tekrar ampule tıkla

💡 Gizli çizgiler, çıktı dosyasında da görünmez. Açmazsan baskıya da yansımaz.

İlgili Katman Araçlarından Bazıları(Kendi Başlıklarında da Açıklandı)

Komut / Simge	İşlevi
🔒 Layer Lock (LAYLCK)	Katmanı kilitler, ama görünür tutar
💡 Layer On/Off (LAYON/LAYOFF)	Katmanı görünmez yapar
❌ Layer Freeze (LAYFRZ)	Katmanı geçici olarak devre dışı bırakır (performans için)
❗ Layer Isolate (LAYISO)	Sadece seçilen katmanları görünür bırakır
↩️ Layer Unisolate (LAYUNISO)	Tüm katmanları geri getirir
🚫 No Plot (Printer simgesi) (LAYPLOT)	Katmanı ekranda gör, ama çıktıya gönderme

Not:

• Layer kilidi: çizimi korur ama görsellik devam eder

• Ampul: çizimi tamamen görünmez yapar

• Çıktı öncesi tüm aktif layer’ları gözden geçirmen önemlidir

 

 

 

Autocad Layer Katman Şeması

12. AutoCAD Status Bar Ayarları – Ekranda Sağ Alt Köşe 

AutoCAD’in sağ alt köşesinde yer alan ikonlar çizim kontrolünü kolaylaştırır. Her biri açılıp kapatılabilir ve çoğunun klavye kısayolu vardır:

SNAP (F9)

İmlecin yalnızca grid (ızgara) noktalarına oturmasını sağlar.

Kullanım:
F9 ile aç/kapat. Snap açıkken imleç boşlukta değil, sadece belirlenen aralıklara oturur.

SNAP açıkken imleç sadece belirli ızgara noktalarına oturur, bu da serbest çizim yapmayı zorlaştırabilir. Mouse istenildiği gibi serbest hareket etmez. Izgara noktaları arasında hareket eder.
İmlecin boşlukta serbest hareket etmemesi zaman zaman rahatsız edici olabilir. Bu yüzden geçici olarak kapatmak gerekebilir. Çünkü istenildiği gibi çizim yapılmasını engeller, serbest hareketi kısıtlar. Herhangi bir yere tıklandığında otomatik olarak en yakın ızgara noktasında işlem yapar bu da çizimi zorlaştırır. Genelde ihtiyaç duyulduğunda açılmalı, sonra kapatılmalı. 

GRID (F7)

Çizim alanında ızgara çizgilerini gösterir.

Kullanım:
F7 ile aç/kapat. Görsel rehber sağlar, baskıda çıkmaz.

ORTHO (F8)

Çizgileri yalnızca yatay veya dikey olarak çizmeye zorlar.

Kullanım:
F8 ile aç/kapat. Özellikle duvar, kolon çizimi gibi durumlarda işe yarar.

POLAR (F10)

Belirli açılarla çizim yapmayı kolaylaştırır (örneğin 30°, 45°, 90°).

Kullanım:
F10 ile aktif edilir. ORTHO’ya göre daha esnektir.

OSNAP (F3)

Uç noktalar, orta noktalar, merkez gibi nesne yakalama noktalarına yapışmayı sağlar.

Kullanım:
F3 ile aç/kapat. Kesin çizim için hayati önemdedir. OSNAP komutuyla hangi yakalama türlerinin açık olduğu belirlenir.

AutoCAD Object Snap (OSNAP) Ayarları – Tüm Özellikler ve Kullanım Rehberi

OSNAP, çizim yaparken nesnelerin hassas noktalarını (uç, merkez, köşe, ortalama, kesişim vs.) otomatik olarak yakalamayı sağlar. Mimari, mühendislik ve detay çizimlerde vazgeçilmezdir.

Tüm OSNAP Seçenekleri

Seçenek	Açıklama
Endpoint	Çizginin ucu (başlangıç veya bitiş noktası)
Midpoint	Çizginin ortası
Center	Daire veya yay merkez noktası
Node	Nokta nesneleri (Point objeleri)
Quadrant	Çemberin sağ, sol, üst veya alt noktaları (0°, 90°, 180°, 270°)
Intersection	İki objenin tam kesişim noktası
Apparent Intersection	3D görünümde çakışıyor gibi görünen objelerin varsayılan kesişimi
Extension	Bir çizginin uzantısı boyunca hayali yakalama
Insertion	Blok veya yazı nesnesinin yerleştirme noktası
Perpendicular	Seçilen nesneye dik doğrultuda çizim
Tangent	Çember veya yay’a teğet çizim
Nearest	Seçilen nesneye en yakın herhangi bir nokta
Parallel	Seçilen çizgiye paralel çizim doğrultusu
Geometric Center	Kapalı alanların geometrik merkezi (poligonlar, çokgenler)
None	Object Snap özelliğini devre dışı bırakır

Nasıl Açılır?

• Komut satırına OSNAP yaz → Enter → Ayarları seç

• Sağ alt köşedeki mıknatıs simgesine sağ tıkla → Settings...

• Kısayol: F3 tuşu → Snap’i aç/kapat

Ek Kısayollar ve Hızlı Erişim

İşlem	Kısayol
Snap aç/kapat	F3
3D Object Snap aç/kapat	F4
Ayar penceresini aç	OSNAP veya DSETTINGS
Geçici Snap menüsü (komut sırasında)	SHIFT + sağ tık
Sadece 1 kere için Snap açma	Komut sırasında END, MID vb. yazarak

Uygulama Örnekleri

• L komutundayken bir çizginin ucuna gel → “END” çıkar → tıkla → tam ucuna çizersin

• Bir dairenin merkezine çizgi başlatmak için CEN görünmeli

• Dik doğrultuda çizmek istersen, bir çizgiye yakınken “PER” çıkmalı

• Kare bir objenin köşesinden tutmak için “END”, ortasından tutmak için “MID” kullanılır

• Blok eklerken referans noktası “INS” (insertion point) olur

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Tüm Snap’leri açmak bazen karışıklık yaratır. En sık kullandıklarını seçmen yeterlidir (örn. END, MID, CEN, PER).

• Snap kullanmazsan: çizgiler çakışmaz, ölçüler kayar, çizim hassasiyeti bozulur.

• 3D çalışıyorsan F4 ile 3D Snap açılmalı (örneğin 3D yüzeylerde teğet bulma gibi).

• Snap açık olmasına rağmen çalışmıyorsa: Snap türü seçilmemiş olabilir veya obje kapalı layer’da olabilir.

 Ek Bilgi: OSNAP vs OSNAP TRACK

• OSNAP → nesnenin noktasını yakalar

• Object Snap Tracking (F11) → OSNAP noktalarından referans alarak çizim yapmanı sağlar (örneğin bir çizginin ucundan 20 cm yukarıda çizim başlatmak gibi)

Bu bilgiler, AutoCAD’de tam isabetli, hızlı ve düzenli çizim yapmanın temelidir.

OTRACK (F11)

OSNAP noktalarından çizim yönü verir, yardımcı hizalama oluşturur.

Kullanım:
F11 ile aç/kapat. Gözle hizalama ihtiyacını azaltır.

DYNMODE (F12)

Dinamik giriş sağlar; imlecin yanında komut değerlerini gösterir ve oradan düzenleme yapmanı sağlar.

Kullanım:
F12 ile aç/kapat. Ölçü girmeyi kolaylaştırır.

LWT (Lineweight Toggle) – ÇİZGİ KALINLIĞI GÖSTER/GİZLE

Çizim ekranında çizgi kalınlıklarının görünmesini sağlar.

Kullanım:
Status bar’da LWT simgesine tıklanır. Çıktı etkilenmez, sadece görsel rehberlik sağlar.

veya

Komut: LWT yaz → Enter
Çizim ekranında çizgi kalınlıklarını açıp kapatır. Sadece görünüm değişir, baskı kalınlığı etkilenmez.

ANNOTATIVE (Annotative Scaling) – ÖLÇEKLİ NESNE TANIMI

Yazı, ölçü gibi objelerin ölçeğe göre doğru görsel boyutta kalmasını sağlar. Annotative objeler farklı pafta ölçeklerinde aynı görünür. Karmaşık paftalarda tutarlılık için önemlidir.

Kullanım:

Komut: Annotative özellik, nesne oluşturulurken veya sonradan PROPERTIES (PR) panelinden açılır.
Alternatif olarak:
TEXT / DIMSTYLE gibi komutlarda Annotative kutucuğu işaretlenerek etkinleştirilir.

ANNOTATIVE Özelliğini Kullanmanın Avantajı

AutoCAD çizimlerinde ölçeklendirme farklılıkları, yazıların ve ölçülerin farklı paftalarda düzgün görünmemesine neden olabilir. Bu sorunun önünü geçmek için “Annotative” özelliği kullanılır.

Annotative objeler, birden fazla pafta ölçeğine göre otomatik olarak doğru boyutta görünür. Yani 1/50, 1/100, 1/200 gibi farklı ölçeklerde aynı yazıyı farklı boyutlarla oluşturmak yerine, tek bir Annotative yazı tüm ölçeklerde doğru şekilde görünür.

Bu sayede:

• Ölçek değiştirildiğinde yazılar sabit boyutta kalır.
• Karmaşık paftalarda okunabilirlik korunur.
• Fazladan stil oluşturma ve düzenleme ihtiyacı azalır.

Annotative olmayan objelerde her pafta için ayrı yazı boyutu belirlemek gerekir. Bu da zaman kaybı ve hata riskini artırır.

Bu nedenle, çok ölçekli projelerde Annotative özelliği kullanmak tavsiye edilir

QPMODE (Quick Properties Mode) – HIZLI ÖZELLİKLER MODU

Nesneye tıkladığında özellik panelinin otomatik açılmasını sağlar.

Kullanım:
Aktifken bir objeye tıkladığında PROPERTIES paneli açılır.

Komut: QPMODE yaz → Enter → 1 (açık) ya da 0 (kapalı) yaz → Enter
Açıkken bir nesneye tıkladığında küçük bir özellik kutusu çıkar. Kapatmak için tekrar QPMODE → 0

Bu komutlar ve modlar, çizim sürecinde daha kontrollü ve hatasız çalışmanı sağlar. Özellikle OSNAP, ORTHO ve POLAR modlarının aktif ve doğru şekilde kullanılması, çizim kalitesini doğrudan etkiler.

DİĞER F KOMUTLARI KISA AÇIKLAMALARI:

F1 – Yardım

AutoCAD yardım belgelerini açar.
Kullanım:
F1 tuşuna basıldığında aktif komutla ilgili yardım sayfası açılır.
Yanlışlıkla basıldığında rahatsız edici olabilir çünkü sayfa yüklenir.

F2 – Komut Geçmişi

Komut satırının geçmişini geniş bir pencerede gösterir.
Kullanım:
F2 → Komut geçmişini yukarıdan aşağıya açar, önceki işlemler takip edilebilir.

F4 – 3D OSNAP

3B (3 Boyutlu) nesnelerle çalışırken nesne yakalama (osnap) özelliğini açar/kapatır.
Kullanım:
F4 tuşuna basıldığında 3D nesnelerle daha hassas çizim yapılabilir.

F5 – İzometrik Düzlem Değiştir

İzometrik çizimlerde çizim düzlemini değiştirir (Sol, Sağ, Üst).
Kullanım:
F5 ile çizim düzlemi sıralı şekilde değişir. İzometrik çizimlerde kullanılır.

F6 – Dinamik UCS

3D çizimlerde geçici olarak farklı koordinat düzlemlerini tanımayı sağlar.
Kullanım:
F6 → Dinamik UCS’yi aç/kapat.
Aktif olduğunda yüzeylere göre UCS otomatik değişebilir.

İZOMETRİK ÇİZİM ile ilgili;

İzometrik çizim, üç boyutlu bir nesnenin iki boyutlu düzlemde, üç ekseni (X, Y, Z) 30° eğimle gösterilerek çizildiği teknik çizim türüdür. Perspektif kullanılmaz; tüm eksenler eşit ölçekte ve açıyla gösterilir.

Özellikleri:

• X, Y, Z eksenleri arasında 120° açı vardır.

• Derinlik, yükseklik ve genişlik aynı anda algılanabilir.

• Mekanik, borulama, tesisat gibi uygulamalarda kullanılır.

• AutoCAD’de izometrik çizim yapmak için SNAP ayarı değiştirilir.

AutoCAD’de kullanım:

1. SNAP → Enter

2. Style → Isometric

3. F5 tuşu ile isoplane yönleri (Sol, Sağ, Üst) arasında geçiş yapılır.

4. LINE, CIRCLE gibi komutlarla izometrik çizim yapılabilir.

13.AutoCAD Çıktı Alma (PLOT) Adımları – Tüm Ayarlar

1. Komut Satırına Yaz

CTRL + P veya PLOT → Enter


Plot (çıktı) penceresi açılır.

2. Printer/Plotter Seçimi

Tıkla: “Name” açılır listesi
Örnek seçenekler:

• DWG to PDF.pc3 → PDF çıktısı alır

• Canon iR…, HP DesignJet… → Fiziksel yazıcın varsa buradan seç

• Microsoft Print to PDF → Yedek PDF seçeneği

Eğer renkli çıktı istiyorsan yazıcının renk destekli olduğuna emin ol.

3. Paper Size (Kâğıt Boyutu) Seçimi

Tıkla: “Paper size”
Örnek:

• A4 (210 x 297 mm)

• A3 (297 x 420 mm)

• ISO Full Bleed A1 / A0 gibi büyük paftalar

Paftanıza göre doğru boyutu seçin, aksi hâlde çizim sığmayabilir.

4. Plot Area (Çıktı Alınacak Alan)

Tıkla: “What to plot” açılır listesi
Seçenekler:

• Display: Ekrandaki görüntü

• Extents: Tüm çizim alanı

• Window: Çıktı alınacak alanı sen belirle

Eğer Window seçtiysen:
→ “Window” butonuna tıkla
→ Fareyle bir dikdörtgen çiz (çıktı alınacak alanı belirle)

5. Plot Scale (Ölçek Ayarı)

Tıkla: “Scale” alanı
Genellikle:

• 1:1 → Gerçek ölçekte

• 1:100, 1:200 gibi pafta ölçekleri için 1 mm = 100 units yaz
  Daha kolay:
  1/100xp gibi modelde viewport’a ölçek vermek daha pratiktir.

“Fit to paper” seçilirse otomatik sığdırır (ama ölçek kaybolur).

6. Plot Style Table (Kalem Ayarları / Renk Ayarları)

Tıkla: “Plot style table (pen assignments)”
Seçeneklerden bazıları:

• monochrome.ctb → Siyah-beyaz çıktı

• acad.ctb → Renkli çıktı

• grayscale.ctb → Gri tonlama

• color_output.ctb (özelse) → Renkli + hatch için

“Edit” butonuna tıklarsan her rengin çizgi tipi ve kalınlığını değiştirebilirsin.

7. Plot Options (Alt Kısımdaki Onay Kutuları)

Seçenek	Açıklama
Plot object lineweights	Çizgi kalınlıkları geçerli olur
Plot with plot styles	CTB ayarları uygulanır
Plot transparency (isteğe bağlı)	Şeffaf objeler varsa görünür olur
Fit to paper	Sayfaya sığdırır (Ölçeksiz çıktı)
Center the plot	Çıktıyı ortalar

8. Drawing Orientation (Kâğıt Yönü)

Tıkla: Landscape (yatay) veya Portrait (dikey)

9. Plot Preview (Önizleme)

Tıkla: “Preview”
Çıktıyı PDF’ye veya yazıcıya göndermeden önce son kontrolünü yap.

Renkler, çizgi kalınlıkları, hizalama ve pafta sınırlarını bu ekranda gör.

10. Plot Butonuna Bas (Gerçekten Yazdır)

Her şey doğruysa:
“OK” → Dosya adı sorulursa gir → Kaydet → PDF veya baskı hazır!

AutoCAD Çıktı Alırken Katman Kalınlığı ve Renk Ayarları

Çizgi Kalınlıklarıyla (Lineweight) İlgili Sorunlar

AutoCAD’de her katmana atanmış bir çizgi kalınlığı (lineweight) olabilir. Bu kalınlık, çıktı (PLOT) sırasında baskıya doğrudan yansır.

Sık karşılaşılan problemler:

• Bazı çizgiler ekranda kalın gözükürken çıktıdan ince çıkar.

• Bazı çizgiler çok kalın çıkar ve planı okunmaz hale getirir.

• Kalınlık farkları görünmez ve tüm katmanlar aynı kalınlıkta basılır.

Tüm Katmanları Aynı Kalınlıkta Gösterme

Geçici olarak tüm çizgilerin aynı kalınlıkta görünmesi için:

• Sağ alt köşeden LWT (Lineweight) simgesine tıklayıp kapatabilirsin. Bu sadece ekranda görünümü etkiler.

Tüm katmanların çıktıda aynı kalınlıkta çıkması için:

1. PLOT komutunu yaz.

2. Plot Style Table kısmında monochrome.ctb veya acad.ctb değil, “acad.stb” gibi named plot style seç.

3. Veya monochrome.ctb kullanılıyorsa CTB dosyası içindeki tüm renklerin çizgi kalınlıklarını eşitle.

Alternatif olarak:

• Katman yöneticisinden (LAYER) tüm katmanların lineweight ayarlarını 0.13 mm gibi sabit bir değere ayarlayabilirsin.

Renkli Çıktı Almak

AutoCAD’de çizgi renkleri genellikle katmanlara bağlıdır ve CTB sisteminde bu renkler çıktıda stil anlamına gelir. Bu yüzden bazı CTB’ler renkli çizimi otomatik siyah-beyaza dönüştürür.

Renkli çıktı için önerilen yol:

1. PLOT → Yazıcı olarak DWG to PDF.pc3 seç (veya kendi yazıcın).

2. Plot style olarak acad.ctb veya renkleri koruyan bir CTB seç.

3. “Plot with plot styles” kutucuğu işaretli olmalı.

4. “Plot in color” seçeneğini kontrol et (gri değil, renkli görünmeli).

5. Önizleme yap → renkler görünüyorsa doğru ayardasın.

Not: Eğer CTB dosyan siyah-beyaza çeviriyorsa, ya özel bir CTB oluştur (örneğin: color_output.ctb), ya da çizimi STB sistemine dönüştür (CONVERTPSTYLES komutu).

CTB vs STB: Bu konuyla nasıl ilgilidir?

Özellik	CTB	STB
Renk ile kontrol	✔ (renge bağlı kalınlık, stil)	❌ (renkten bağımsızdır)
Stil adı ile kontrol	❌	✔ (Named plot styles)
Renkli çıktı	Zor, çünkü renk = stil	Kolay, çünkü renk bozulmaz
Öğrenme eğrisi	Kolay (başlangıç)	Orta (profesyonel kullanımda yaygın)

Çizimin çıktısını doğrudan renkli almak istiyorsan genelde STB sistemi veya özel hazırlanmış bir renkli CTB dosyası tercih edilir.

Tavsiyeler

• Mimari projelerde CTB kullanılır ama net planlarda STB daha esnektir.

• Renkli sunumlar için çizim dosyasının CONVERTPSTYLES ile STB sistemine geçmesi önerilir.

• Çıktı öncesi mutlaka Plot Preview (önizleme) yap.

PLOTSTYLEMANAGER → YAZDIRMA STİLLERİ YÖNETİCİSİ

AutoCAD’de CTB ve STB dosyalarını yönetmek, düzenlemek ve oluşturmak için kullanılır.

Kullanım:
PLOTSTYLEMANAGER → Enter

Ne yapar?

• Yazdırma stilleri klasörünü açar.

• Burada CTB (renk bazlı) ve STB (nesne bazlı) plot stil dosyalarını görebilir, kopyalayabilir, silebilir veya yeni dosya oluşturabilirsin.

• Dosyaları açarak renk ve çizgi kalınlığı gibi baskı ayarlarını düzenleyebilirsin.

Not:
Yazdırma işlemlerinde kullanılacak stil dosyasını buradan seçip özelleştirmek baskı kalitesini ve çizgi görünümünü etkiler.

Kısaca, baskı ayarlarının kalbidir.

CTB (Color-Dependent Plot Style Table) ve STB (Named Plot Style Table), AutoCAD’de çizimlerin yazdırma (plot) ayarlarını belirleyen dosyalardır.

CTB — Renk Bağımlı Stil Tablosu

• Çizim rengine göre kalem kalınlığı, tipi, rengi gibi çıktı ayarlarını belirler.

• Renk temelli çizim stili. Örneğin kırmızı çizgiler kalın, mavi çizgiler ince çıkabilir. Renk = Stil demektir.

• Örneğin: Kırmızı çizgiler 0.3 mm, mavi çizgiler 0.7 mm kalınlıkta çıkar.

• Klasik sistemdir.

STB — İsim Bağımlı Stil Tablosu

• Her objeye doğrudan bir stil (örneğin: “ince çizgi”, “kalın çizgi”) atanır.

• Renkten bağımsızdır. Stil tanımı üzerinden çıktı kontrolü yapılır.

• Renkten bağımsız stil uygulanır. Her nesneye farklı çizgi kalınlığı, tipi verilebilir.

• Daha esnektir ama alışması zaman alabilir.

Yeni çizim oluştururken CTB ya da STB şablonu seçilmelidir. Sonradan dönüştürmek için CONVERTPSTYLES komutu kullanılır.

PLOTSTYLEMANAGER komutuyla bu dosyalar düzenlenebilir veya yeni stil oluşturulabilir.
Dosyalar genellikle şu klasördedir:
C:\Users\KullanıcıAdı\AppData\Roaming\Autodesk\AutoCAD 20XX\...


CONVERTPSTYLES – Plot Stil Dosyalarını Dönüştür

AutoCAD’de bir çizimde kullanılan CTB (renk bazlı) plot stili dosyalarını, STB (nesne bazlı) plot stiline veya tam tersine dönüştürmek için kullanılır.

Kullanımı:

CONVERTPSTYLES → Enter → Dönüştürmek istediğin çizimi seç → Enter → Hangi stile dönüştürmek istediğini seç → Onayla

Detaylar:

• CTB’den STB’ye veya STB’den CTB’ye geçişte kullanılır.

• Proje veya ofis standartlarına uygun plot stil sistemi değiştirilmek istendiğinde tercih edilir.

• Dönüşüm sonrası çizimdeki renk, kalınlık ve diğer plot ayarları yeni stile uyumlu hale gelir.

• Bazı ayarlar dönüşüm sırasında uyumsuzluk gösterebilir, dikkatle kontrol edilmelidir.

Özetle;

CONVERTPSTYLES komutu, çizimlerin plot stil sistemini değiştirmeye yarayan, ofis standartlarına geçişte kolaylık sağlayan pratik bir araçtır.

Bonus: Çıktı Alırken Sık Yapılan Hatalar ve Çözümleri

Sorun	Neden / Çözüm
Her şey siyah çıktı	monochrome.ctb seçilmiş olabilir. Renkli CTB seç.
Çizgiler çok kalın/ince	Layer lineweight’leri kontrol et, Plot object lineweights kutusunu kaldırabilirsin.
Hatch görünmüyor	Renk çok soluk olabilir veya çizgi tipi eksik.
Çizim sığmadı	Pafta boyutu küçük olabilir, Window alanını büyüt.
PDF dosyası boş	Yanlış alan seçilmiş olabilir, Preview ile mutlaka kontrol et.

PDF Kaydında Otomatik Hatalar ve Çözümleri

1. Çizgiler Çok Kalın veya Silikse

Sebep:Plot object lineweights seçili → bazı layer’lara kalınlık atanmış
Çözüm:

• PLOT → Alt kısımdan “Plot object lineweights” kutucuğunu kaldır

• Ya da Layer Properties‘ten çizgi kalınlıklarını 0.13 mm gibi küçük değerlere çek

2. Yazılar Bozuk, Kopuk veya Silikse

Sebep: Font uyumsuzluğu, SHX yerine TTF font kullanımı
Çözüm:

• Yazılarda Arial, Tahoma gibi Windows sistem fontlarını kullan

• PDF yazıcı ayarında “Capture fonts” veya “Use TrueType fonts” açık olmalı

• PDF yazıcısı olarak DWG to PDF.pc3 kullan (Adobe PDF bazen uyumsuzluk çıkarır)

3. Bazı Objeler Hiç Görünmüyorsa

Sebep: Transparanlık aktif, çizgi tipi çok seyrek veya layer kapalı
Çözüm:

• Plot transparency kutucuğunu kontrol et (gerekirse kapat)

• Çizgi tipi Hidden gibi seyrekse Linetype scale‘i düşür (LTSCALE = 1)

• Layer Properties‘te layer’ların “Plot” sütunu açık mı kontrol et (plot yoksa PDF’ye çıkmaz)

4. Desenler (Hatch) Görünmüyorsa

Sebep: Çok küçük desen aralığı veya çok büyük pafta → Hatch gözükmez
Çözüm:

• HATCH seç → Properties panelinden Scale değerini büyüt (örneğin 0.05 → 1)

• Transparency çok yüksekse desenler silik olabilir → değeri azalt

5. Çıktı Aşırı Soluk veya Her Şey Siyah

Sebep:monochrome.ctb veya grayscale.ctb seçilmiş
Çözüm:

• acad.ctb veya özel renkli CTB dosyası seç

• “Plot with plot styles” kutusu işaretli olmalı

• “Plot in color” aktif olmalı

6. Çizim Çok Küçük veya Sayfa Dışına Taşmışsa

Sebep: Plot area veya ölçek ayarı hatalı
Çözüm:

• PLOT → “What to plot” → Window seç → çıktı alınacak alanı dikkatle belirle

• “Center the plot” kutusunu işaretle

• “Fit to paper” sadece kontrol amaçlı aç, sonra gerçek ölçeğe çevir

7. PDF Çıktı Aldım ama Dosya Boş

Sebep: Boş alandan çıktı alınmış olabilir
Çözüm:

• Mutlaka Preview yap → çıktı öncesi çizimin göründüğünü doğrula

Ekstra Ayar: DWG to PDF.pc3 Özelleştirme

1. PLOT → “DWG to PDF.pc3” seç → yanındaki “Properties” tıkla

2. Açılan pencerede:

   • “Graphics” sekmesinde “TrueType as text” seç

   • “Custom Properties” → DPI değerini 600 yap → kalite artar

   • “Merge Control” → “Lines overwrite” seç (üst üste gelen çizgiler net olur)